Przedstawiamy kolejne patologie jąder u chłopców, tym razem skupiając się przede wszystkim na tych występujących w okresie dojrzewania oraz na nowotworach. W okresie dojrzewania jądra przechodzą istotne zmiany związane z produkcją hormonów, co może skutkować powstaniem poniższych patologii:
Skręt jądra i skręt przyczepka jądra
Skręt jądra i skręt przyczepka jądra (łac. torsio testis, torsio appendicis testis)- Występujący nagle skręt jądra wokół własnej osi może prowadzić do jego niedokrwienia i wymaga natychmiastowej interwencji. W przypadku opóźnionej reakcji istnieje ryzyko utraty jądra przez chłopca! Poza okresem dojrzewania skręt jądra często zdarza się u noworodków.
Przyczyny skrętu jądra
- Anatomia jądra – Nieprawidłowości w anatomii jądra mogą zwiększać ryzyko jego skrętu, te nieprawidłowości mogą występować obustronnie.
- Inne – Intensywny wysiłek fizyczny, uraz jądra mogą czasem prowadzić do jego skrętu.
- Zaburzenia naczyniowe – Zaburzenia krążenia krwi w jądrze, związane między innymi z jego znacznym powiększeniem w okresie dojrzewania.
- Nowotwór – Guz może zmienić środek ciężkości jądra prowadząc do jego skrętu.
Objawy skrętu jądra
- Nagły, silny ból jądra – Jest to najbardziej charakterystyczny objaw skrętu jądra. Przyczyna bólu jądra powinna za każdym razem być wyjaśniona przez lekarza, najlepiej specjalistę chirurgii lub urologii dziecięcej.
- Obrzęk i zaczerwienienie – W wyniku niedokrwienia może wystąpić obrzęk i zaczerwienienie jądra, ale są to późne objawy skrętu.
- Nudności i wymioty – U niektórych pacjentów mogą towarzyszyć skrętowi jądra.
Leczenie skrętu jądra
Jedyną możliwością skutecznego odprowadzenia skrętu jądra jest leczenie chirurgiczne. Aby uratować jądro powinno być zastosowane w trybie natychmiastowym.
Przyczepki jądra i najądrza to pozostałości z okresu tworzenia się układu moczowo-płciowego w okresie prenatalnym. Przyczepki nie występują u każdego chłopca. Są one drobnymi (kilka milimetrów) „wypustkami” jąder i najądrzy, mogą występować pojedynczo, ale może być ich kilka i mają własne unaczynienie. Z tego względu w wyniku skrętu wokół własnej osi powodują miejscowy stan zapalny, który objawia się bólem jądra. Charakter tego bólu jest zupełnie inny niż w przypadku skrętu jądra – słabszy i bardziej zlokalizowany, ale każdorazowo ból jądra wymaga konsultacji chirurga lub urologa dziecięcego. Skręt przyczepka jądra i najądrza może być leczony zarówno zachowawczo, jak i chirurgicznie.
Zapalenie jądra (łac. orchitis)
Zapalenie jądra może być wywołane różnymi patogenami – może wynikać z infekcji bakteryjnych (u młodych dorosłych pamiętajmy o chorobach przenoszonych drogą płciową), wirusowych (najczęściej świnka) oraz być następstwem wad układu moczowego.
U dzieci występuje najczęściej w dwóch grupach wiekowych – u niemowląt (wówczas zapalenie jądra wymaga diagnostyki urologicznej, która pomoże wykluczyć wady wrodzone układu moczowego) oraz u młodych dorosłych.
Objawy zapalenia jądra
- Ból jądra – Ból jest często dosyć silny, narastający i może prowadzić do trudności z chodzeniem.
- Obrzęk i zaczerwienienie jądra – Są typowymi objawami towarzyszącymi stanom zapalnym.
- Gorączka – W przypadku zapalenia jądra mają prawo wystąpić objawy gorączkowe.
Leczenie zapalenia jądra
- Leczenie zachowawcze – Antybiotykoterapia, leki przeciwzapalne, odpoczynek.
- Leczenie chirurgiczne – Czasami jest konieczne, szczególnie w przypadkach braku możliwości wykluczenia skrętu jądra
W celu uzyskania szczegółowych informacji zapraszamy na konsultację do Chirurgia Bednarska.
Żylaki powrózka nasiennego (łac. varicocele)
Żylaki to opisowe określenie poszerzenia naczyń żylnych, w tym wypadku naczyń okolicy powrózka nasiennego i jądra. Ze względów anatomicznych żylaki częściej występują po lewej stronie. Poszerzenie żył jądrowych może prowadzić do problemów z płodnością w wieku dorosłym, jest to konsekwencją uszkodzenia tkanki jądrowej przez patologicznie zmienione naczynia.
Objawy żylaków powrózka nasiennego
- Obrzęk moszny – Obrzęk często narasta po dłuższym staniu lub wysiłku fizycznym.
- Dyskomfort i uczucie ciężkości – To zazwyczaj pierwsze objawy żylaków powrózka nasiennego, są wynikiem patologicznego poszerzenia naczyń żylnych w okolicy jądra. Żylakom rzadko towarzyszy ostry ból.
- Obniżenie parametrów nasienia – Problemy z zajściem w ciążę w wieku dorosłym – obecność żylaków powrózka nasiennego może negatywnie wpływać na jakość nasienia. Badanie nasienia nie jest rutynowo wykonywane u chłopców poniżej 18 roku życia.
Leczenie żylaków powrózka nasiennego
- Leczenie chirurgiczne – Kwalifikacja do takiego leczenia następuje po potwierdzeniu badaniem fizykalnym i badaniem ultrasonograficznym bezwzględnych wskazań. Czasami pacjenta z tą chorobą obserwuje się latami. Żylaki mogą być leczone przy zastosowaniu metod mikrochirurgicznych, małoinwazyjnych (laparoskopia), metodami chirurgii otwartej oraz radiologii interwencyjnej.
W celu uzyskania szczegółowych informacji zapraszamy do zapisów na konsultację.
Guzy jąder u dzieci
Nowotwory jąder są dużo częstsze w wieku dorosłym. Niestety występują też u pacjentów pediatrycznych, najwięcej przypadków odnotowuje się około 2 roku życia. Większość nowotworów w tej grupie wiekowej (do 75%) to zmiany łagodne. Również typy guzów jąder występujące u dzieci znacznie różnią się od tych występujących u dorosłych mężczyzn i należy o tym pamiętać.
Objawy guza jądra u dzieci
Jest to najczęściej niebolesne poszerzenie obwodu moszny z wyczuwalną inną strukturą samego jądra lub patologiczną masą w mosznie. Czasami guzowi towarzyszy wodniak jądra. Ta patologia jest najczęściej stwierdzana przez samych rodziców pacjenta.
Diagnostyka guza jądra
Diagnostyka powinna obejmować przede wszystkim badanie fizykalne pacjenta przez lekarza specjalistę oraz badanie ultrasonograficzne. Kolejny krok to oznaczenie tak zwanych markerów nowotworowych, czasami także oznaczenie poziomu hormonów, w krwi pacjenta. Zazwyczaj ma to miejsce w szpitalu. Czasami konieczne jest uzupełnienie diagnostyki obrazowej o badania tomografii komputerowej czy rezonansu magnetycznego.
Leczenie guza jądra
Na podstawie wyników wyżej wymienionych badań podejmuje się decyzje o dalszym postępowaniu. Spośród możliwych opcji leczenia najczęstszą metodą jest leczenie chirurgiczne polegające na wycięciu samego guza, jeżeli tylko jest taka możliwość (TSS – testis sparing surgery) lub całego jądra (orchidektomia), czasami konieczne jest wycięcie okolicznych węzłów chłonnych. Leczenie u dzieci odbywa się w znieczuleniu ogólnym.
W zależności od typu guza czasami konieczna jest uzupełniająca chemio- a nawet radioterapia.
Patologie jąder – wybór odpowiedniego specjalisty
Patologie jąder u chłopców obejmują różnorodne choroby – od wad wrodzonych po nowotwory. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie są kluczowe dla utrzymania zdrowia układu rozrodczego. Współpraca między lekarzem a pacjentem i jego rodzicami oparta na zaufaniu jest bardzo istotna, tym bardziej, że dotyczy delikatnego obszaru, o którym czasami trudno nam rozmawiać. Warto tu także podkreślić ogromną rolę badań diagnostycznych, szczególnie badania ultrasonograficznego, które pozwalają na określenie charakteru patologii, a tym samym na szybką i skuteczną reakcję w przypadkach wymagających natychmiastowej uwagi. Wobec jakichkolwiek pytań dotyczących jąder i ich patologii zapraszamy na konsultację do Chirurgia Bednarska.
