Urazy stawów są powszechne zarówno u dzieci, jak i osób dorosłych. Stanowią one często skutek nieprzewidywalnych wypadków lub mogą występować podczas uprawiania sportu. Ze względu na złożoną budowę anatomiczną stawów i różny rodzaj następstw ich uszkodzenia wymagają szczególnej uwagi, diagnozy oraz adekwatnego leczenia. W artykule będzie można zapoznać się jak diagnozować, leczyć oraz przywracać do pełnej aktywności osoby dotknięte tego rodzaju urazami.
Urazy stawów u dzieci – diagnoza
Dzieci często doznają urazów stawów podczas zabawy, upadków lub podczas aktywności sportowej. Zwichnięcia, skręcenia czy uszkodzenia więzadeł mogą być częstymi konsekwencjami takich sytuacji. W diagnostyce kluczowe jest stosowanie metod obrazowych, takich jak badania rentgenowskie czy USG, a w wybranych przypadkach rezonans magnetyczny – pozwalają one dokładnie ocenić stan stawu oraz rozmiar urazu.
Leczenie urazów stawów u dzieci często wymaga delikatnego podejścia. Stosuje się różne metody w zależności od stopnia urazu – od stabilizacji stawu poprzez unieruchomienie, aż do leczenia usprawniającego, która odgrywa kluczową rolę w powrocie do normalnej aktywności.
Urazy stawów u osób dorosłych
Urazy stawów często wynikają z wypadków komunikacyjnych, upadków lub działań sportowych. Diagnoza opiera się również na badaniach obrazowych, a dodatkowo może być wymagane zastosowanie dokładniejszych sposobów uwidocznienia zaistniałych zmian za pomocą takich badań jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny. U osób dorosłych leczenie może obejmować zarówno zabiegi chirurgiczne, szczególnie w przypadku poważniejszych urazów, jak i usprawnianie, mającą na celu przywrócenie pełnej funkcjonalności stawu. Stosuje się także terapie farmakologiczne i biologiczne w celu łagodzenia bólu oraz redukcji stanu zapalnego.
Zwichnięcie stawów – przebieg leczenia
Zwichnięcia stawów – to konsekwencja urazu, która polega na utracie kontaktu powierzchni tworzących staw, czyli przemieszczeniem kości tworzących kompleks stawowy. Są to masywne urazy, którym może towarzyszyć oderwanie przyczepów więzadłowych, często z drobnymi fragmentami kostnymi. Powstają częściej u dorosłych jako konsekwencja wypadków lub urazów podczas uprawiania sportu. Diagnoza opiera się na badaniu fizykalnym oraz badaniach obrazowych, często uzupełnionych o rezonans magnetyczny. Jako leczenie wstępne stosuje się unieruchomienie. W przypadku niestabilności stawu jako konsekwencji uszkodzenia aparatu więzadłowego lub złamań towarzyszących zwykle potrzebny jest zabieg chirurgiczny w celu przywrócenia prawidłowej anatomii stawu.
Skręcenia stawów
Skręcenia stawów są częstym zjawiskiem, w którym dochodzi do nadmiernego rozciągnięcia powierzchni stawowej ale bez przemieszczenia. Skręceniem mogą towarzyszyć większe lub mniejsze uszkodzenia więzadeł. Diagnoza opiera się na badaniu klinicznym i czasem wymaga badań obrazowych, takich jak MRI, aby dokładniej ocenić uszkodzenia wewnętrzne. Leczenie skręceń zwykle obejmuje na czas utrzymywania się dolegliwości bólowych unieruchomienie stawu. Kolejnym etapem jest leczenie usprawniające mające na celu wzmocnienie mięśni i poprawę stabilności stawu. W niektórych poważniejszych przypadkach może być potrzebna interwencja chirurgiczna.
Uszkodzenia więzadeł
Uszkodzenia więzadeł, często spotykane w wyniku upadków lub intensywnych działań sportowych, wymagają dokładnej oceny. Ogólnie możemy je podzielić na cztery stopnie:
I stopień – naciągnięcie aparatu więzadłowego charakteryzujące się bólem i obrzękiem w miejscu urazu – ale bez wykładników zaburzenia ciągłości.
II stopień – częściowe uszkodzenie aparatu więzadłowego, któremu nie towarzyszy niestabilność stawu – w tym przypadku konieczne jest unieruchomienie stawu.
III stopień – całkowite uszkodzenia aparatu więzadłowego. W zależności od umiejscowienia, stopnia retrakcji kikutów mogą stan taki może być wskazaniem do leczenia chirurgicznego.
IV stopień – całkowite uszkodzenie aparatu więzadłowego z oderwaniem przyczepu kostnego. W większości są to wskazania do leczenia chirurgicznego.
Niezależnie od stopnia uszkodzenia więzadeł diagnoza zawsze opiera się na badaniu klinicznym pogłębionym badaniami obrazowymi: RTG, USG, MRI, aby dokładnie ocenić stopień uszkodzenia.
Pęknięcie chrząstki stawowej
Pęknięcia chrząstki stawowej są poważnym problemem i wymagają precyzyjnej diagnostyki. Tego typu konsekwencje urazów to po prostu złamania wewnątrzstawowe. Dla ich rozpoznania zwykle niewystarczające jest klasyczne badania rentgenowski, tu pomocne jest USG i bardzo często MRI. Pierwszym objawem po doznaniu urazu jest nasilony obrzęk stawu spowodowany wynaczynieniem do jamy stawowej. W zależności od lokalizacji i stopnia nasilenia leczenie może obejmować różne strategie terapeutyczne, zaczynając od odciążenia stawu, wspomaganie farmakologiczne, leki biologiczne oraz zabiegi chirurgiczne: na przykład artroskopia stawu w celu usunięcia uszkodzonej chrząstki a obecnie raczej rekonstrukcji ubytku urazowego. Kolejnym etapem jest zawsze leczenie usprawniające.
Leczenie stawów Poznań
Uszkodzenia stawów mogą być wyjątkowo trudne zarówno dla dzieci, jak i osób dorosłych. Jednakże, dzięki odpowiedniej diagnostyce, leczeniu i rehabilitacji, istnieje wiele możliwości powrotu do pełnej sprawności. Warto podkreślić, że skonsultowanie się z doświadczonym traumatologiem ortopedą jest kluczowe dla skutecznego leczenia i powrotu do zdrowia. Po leczeniu i rehabilitacji istotne jest staranne przygotowanie do powrotu do aktywności. Zarówno u dzieci, jak i dorosłych, proces ten powinien być stopniowy i kontrolowany przez specjalistów. Indywidualny plan rehabilitacji i stopniowy wzrost aktywności są kluczowe dla pełnego powrotu do normalnego życia. Zapraszamy na konsultację ortopedyczną do Chirurgia Bednarska w Poznaniu.
